Είναι αυτή η περιοχή που μας επιτρέπει να οδηγούμε, να διαβάζουμε μικρά γράμματα, να βλέπουμε τηλεόραση, να χρησιμοποιούμε τον υπολογιστή μας, να αναγνωρίζουμε πρόσωπα και να εκτελούμε όλες τις οπτικές λειτουργίες που απαιτούν λεπτομερή όραση.
Πόσο συχνή πάθηση είναι;Αποτελεί την κύρια αιτία μείωσης της όρασης στους ανθρώπους ηλικίας πάνω από 50 ετών. Συνολικά παγκοσμίως πάσχουν περίπου 15 εκατομμύρια ανθρωποι και εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.
Πόσες μορφές ηλικιακής εκφύλισης της ώχρας κηλίδας υπάρχουν;Ουσιαστικά έχουμε δύο μορφές:
- Την ξηρή (ατροφική) μορφή. Αρχικά παρατηρούνται κιτρινωπές εναποθέσεις (σωμάτια λιποπρωτεϊνών), στο επίπεδο της ώχρας κηλίδας που στην συνέχεια εξελίσσονται σε λέπτυνση, ατροφία και τελικά δυσλειτουργία της. Αποτελεί την πιο συχνή μορφή με ποσοστό 80-90%, ενώ μόνο ένα 10% των ασθενών με στεγνή μορφή θα μεταπέσει στην υγρά μορφή.
- Την υγρή (αιμορραγική) μορφή. Στην περίπτωση αυτή, αναπτύσσονται κάτω από το επίπεδο της ώχρας κηλίδας παθολογικά αγγεία (νεοαγγεία) που είναι εξαιρετικά εύθρυπτα και οδηγούν σε αυτόματες αιμορραγίες. Αν δεν υπάρξει έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία, το τελικό αποτέλεσμα θα είναι η πλήρης ουλοποίηση και καταστροφή της ώχρας κηλίδας, που συνοδεύεται από σημαντική, μόνιμη μείωση της κεντρικής όρασης.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ηλικιακής εκφύλισης της ώχρας κηλίδας;Παρατηρείται μια ανώδυνη, προοδευτική μείωση της όρασης, ενώ ο ασθενής δυσκολεύεται να διαβάσει, να διακρίνει τα χρώματα και να αναγνωρίσει τα πρόσωπα των ανθρώπων. Δεν οδηγεί σε τύφλωση, με την έννοια ότι διατηρείται η περιφερική του όραση. Για παράδειγμα, κοιτάζοντας ένα ρόλοι τοίχου μπορεί να διακρίνει το εξωτερικό του περίγραμμα, χωρίς όμως να μπορεί να ξεχωρίσει τους δείκτες του.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της ηλικιακής εκφύλισης της ώχρας κηλίδας;Σαν παράγοντες κινδύνου θεωρούνται:
- Η ηλικία, με αύξηση του ποσοστού εμφάνισης της από το 2% σε άτομα ηλικίας 55 ετών στο 30% σε ηλικιωμένους πάνω από 75 ετών.
- Το κάπνισμα που ουσιαστικά διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης της.
- Το θετικό οικογενειακό ιστορικό.
- Η αρτηριακή υπέρταση, η παχυσαρκία και η υπερλιπιδαιμία.
- Η μακροχρόνια έκθεση στο ηλιακό φως .
Πώς γίνεται η διάγνωση και θεραπεία της ηλικιακής εκφύλιση της ώχρας κηλίδας;Ο τακτικός, οφθαλμολογικός έλεγχος βοηθάει στην έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία της ηλικιακής εκφύλισης της ώχρας κηλίδας.
Η τελική διάγνωση και απόφαση για την έναρξη θεραπείας, θα γίνει με την βοήθεια ειδικών οφθαλμικών εξετάσεων που ουσιαστικά απεικονίζουν τις εσωτερικές στοιβάδες και την αγγείωση της ώχρας κηλίδας (οπτική τομογραφία συνοχής-OCT και φλουροαγγειογραφία).
Για την ξηρά μορφή - όπου ο ασθενής συνήθως διατηρεί μια ικανοποιητική όραση- δεν υπάρχει θεραπεία. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι η συστηματική λήψη ειδικών συμπληρωμάτων διατροφής (που περιέχουν βιταμίνες C , E και ιχνοστοιχεία ψευδαργύρου, χαλκού, ξανθίνης και λουτεΐνης) μπορεί να ελαττώσουν κατά 25% τον κίνδυνο μετάπτωση της σε πιο προχωρημένη μορφή.
“Στην περίπτωση της υγράς μορφής, η πιο συνήθης θεραπεία είναι η έγχυση ειδικών φαρμακευτικών παραγόντων στην εσωτερική κοιλότητα του οφθαλμού.”Αυτοί οι παράγοντες, ονομάζονται αντι-αγγειογενετικοί (anti-VGF, Lucentis, Avastine, Eylea), γιατί ακριβώς δρουν αναστέλλοντας την δημιουργία των παθολογικών αγγείων στην περιοχή της ώχρας κηλίδας.
Η έγχυση τους γίνεται υπό αποστειρωμένες συνθήκες και υπό τοπική αναισθησία του οφθαλμού με ειδικές σταγόνες. Η όλη διαδικασία είναι ανώδυνη, κρατάει λίγα λεπτά και ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του ενσταλάζοντας αντιβιοτικές σταγόνες για λίγες ημέρες.
“Θα πρέπει να τονιστεί ότι όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση και η αντιμετώπιση της υγράς μορφής, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση της.”Σκοπός της θεραπείας είναι να διατηρήσει σταθερή την όραση του ασθενούς, αποτρέποντας την περαιτέρω εξέλιξη της νόσου.
Συνήθως, το αρχικό σχήμα περιλαμβάνει συνολικά τρεις συνεδρίες θεραπείας που γίνονται ανά μήνα, χωρίς όμως να αποκλείεται η ανάγκη για μεγαλύτερο αριθμό ενδοβολβικών εγχύσεων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, εναλλακτικά ή συνδυαστικά μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλες μορφές θεραπείας, όπως laser φωτοπηξία και φωτοδυναμική θεραπεία.
* Ο χειρουργός οφθαλμίατρος Δρ. Γεώργιος Λασπιάς, διαθέτοντας την ανάλογη εξειδίκευση και εμπειρία, θα χαρεί να σας εξηγήσει αναλυτικά την διαδικασία και το κόστος των παραπάνω θεραπευτικών επεμβάσεων.